‘Pfff er gaat weer een vriendenstel scheiden. Jee nooit verwacht, het ging niet goed, maar dit? Wat vervelend voor hen beiden en de kinderen. Wat kan ik voor ze doen op dit moment? Eerst eens het verhaal gaan horen.’ En daar begint het al: bij wie ga ik beginnen?
Mijn kennissenkring deelt zich op in single, getrouwd, gescheiden, opnieuw een relatie, wie kan ik wanneer, wel uitnodigen en kan dat samen. Ben ik nu haar vriendin of hun vriendin?
Eigenlijk wil zij niet anders dan dat ik naar haar luister en haar gelijk geef en hij wil graag via mij horen hoe het met haar gaat. Waar doe ik nu goed aan? Kan ik dit wel? Hoe zou het nu voor de kinderen zijn?
Misschien is dat een goed idee: aan beiden eens vragen hoe het voor de kinderen is. Van beiden hoor ik dat met de kinderen niets aan de hand is: ze zijn blij dat we uit elkaar zijn – met vervolgens kwalificaties van de andere ouder – die ik ook van hen eerder hoorde. Ik hoor dat oma de kinderen opvangt als ze naar de rechtbank gaan. Wat wordt er dan eigenlijk verteld tegen de kinderen, vraag ik mij af?
Herken je dat?
Het sociale netwerk is in verwarring. Hoe kunnen we ondersteunen? Hoe kunnen we met beiden contact onderhouden? Mogen we met beiden contact onderhouden? En welke invloed heeft dit op de kinderen?
Nog een invloed op het strijdtoneel?
Hoe kun jij, als professional samen met het netwerk, kinderen en ouders ondersteunen in hun proces en heb jij oog, als professional, voor de processen binnen het netwerk.
Wat weten we?
- Geen netwerk is hetzelfde
- Geen lid van het netwerk is hetzelfde en acteert hetzelfde
- Het netwerk is in verandering
- Niemand weet hoe het eruit gaat zien
- Iedereen vraagt wat anders van zijn netwerk
- Systemen houden ervan om zichzelf in stand te houden
- Veranderingen brengen rouwprocessen opgang: het is afscheid nemen en loslaten
- Veranderingen binnen systemen zijn makkelijker als er een gezamenlijk doel is.
6 Tips
Kijk of het gezamenlijke doel kan zijn:
Hoe gaat het met de kinderen nu en wat zouden we de kinderen toewensen.
Ga het netwerk bevragen:
Hoe kan iedereen vanuit zijn eigen rol binnen het systeem een bijdrage leveren aan dat wat we de kinderen toewensen? Is het daarvoor nodig om je rol binnen het systeem te veranderen of zou je een andere invulling van je rol kunnen overwegen?
Houd de wensen van ouders voor hun kinderen en voor zichzelf op de voorgrond: het netwerk zal zich herschikken rond hen.
Welke ondersteuning hebben jullie van het netwerk nodig om gezamenlijk ouder te zijn, nu jullie niet meer getrouwd zijn.
Geef binnen het netwerk aandacht aan het rouwproces van individuele leden.
Het netwerk kan zich positief versterken door het veranderingsproces, uit elkaar vallen of meegaan in de strijd. Neem daarin je kans als procesbegeleider.
Hoe kun je zo snel mogelijk weer als professional uit dit systeem stappen.
Bespreek je taak en rol met het netwerk: veranderingsprocessen duren lang, wanneer kan dit systeem de veranderingen zonder jou, als procesbegeleider zelf doorlopen en wat heeft dit systeem daarvoor nodig.
Veranderingen horen bij het leven: na deze verandering zullen er nog meerdere volgen.
Vraag dit netwerk: wat willen jullie als netwerk dat dit kind leert over omgaan met veranderingen, die hij/zij onvermijdelijk in de rest van zijn leven meemaakt. Gaat dit iedere keer met strijd? Zit er in het verlies ook een winst en mag het kind dat zien of leren zien? Mag een kind kijken naar de positieve aspecten van een verandering? Mag een kind boos of verdrietig zijn? Mag een kind zijn eigen oplossingen bedenken voor de problemen waar hij tegen aanloopt?
Over het begeleiden van kinderen en ouders in scheidingssituaties is nog lang niet alles gezegd, bekent en onderzocht. Belangrijk is om goede ervaringen van kinderen, ouders, families/netwerken en hulpverleners te blijven bundelen, hier geen waarheden in te zien en gezamenlijk te blijven zoeken naar vragen en antwoorden, die passen bij dit kind en deze ouders.
Auteur en trainer
Marie-José Knops